Thuiskringlopen: nieuwe lesgevers, extra thema's en persoonlijke aanpak

Thuiskringlopen en -composteren raken meer en meer ingeburgerd bij de Vlamingen. Vlaco heeft daar de voorbije 25 jaar zeker zijn steentje toe bijgedragen. Maar hoe kregen (en krijgen) we die kringloopboodschap het best bij de burger? Hieronder ons stappenplan.

STAP 1: Lesgeversbestand op peil houden

In totaal waren er in 2022 een 60-tal lesgevers actief om zowel vrijwilligers op te leiden als naar het brede publiek te communiceren over de biologische kringloop. In totaal verzorgden ze in 2022 ruim 330 vormingen: 82 fysieke infosessies, 115 online lessen, 3 uitdiepsessies en 136 vormingen op maat.

Het blijft een uitdaging om het lesgeversbestand op peil te houden. Corona heeft ertoe geleid dat lesgevers vroegtijdig afhaken, andere lesgevers stoppen omwille van leeftijd of gezondheid. Vlaco gaat daarom proactief op zoek naar mensen die al heel wat ervaring hebben met de biologische kringloop en hun sporen verdiend hebben inzake lesgeven. In 2022 hebben we zo 5 nieuwe lesgevers kunnen opleiden.

STAP 2: Inspelen op actuele trends

Toen de preventiecommunicatie 25 jaar geleden (1998) startte, lag de focus op thuiscomposteren en compostgebruik. Vanaf 2005 voegden snoeihoutbeheer, grasbeheer, kippen en vaste planten zich bij het themarijtje en spraken we van ‘kringlooptuinieren’. ‘Thuiskringlopen’ werd de bulkterm toen we vanaf 2013 ook voedselverlies in onze communicatie opnamen.

Sinds 2018 communiceren we actief over hoe we die thema’s kunnen inzetten in functie van klimaat(mitigatie), water(retentie) en biodiversiteits(verbetering). Het resultaat hiervan zijn nieuwe lessenreeksen die in 2022 veelvuldig werden geboekt:

• Kringlooptuinieren bij verander(en)de klimaatomstandigheden.
• Kringlooptuinieren in een stedelijke context.
• Waterbeheer in de kringlooptuin.

Tijdens het Open Tuinenweekend van Landelijke Gilden (in juni) met als thema ‘tuin van de toekomst’ waren er 16 samenwerkingen tussen tuineigenaars en kringloopkrachten of Vlaco-lesgevers.

In 2022 zijn acht filmpjes met voordelen van kringlooptuinieren voor het klimaat verspreid. Deze hadden een bereik van 30.000 views.

Er wordt een nieuwe reeks infosessies uitgewerkt omtrent ‘specifieke keuze van planten’ en ‘welke thuiskringloopacties kan ik zelf eenvoudig toepassen’.

STAP 3: Kringloopkrachten-aan-huis

In Vlaanderen zijn er in de loop der jaren een 5.000-tal kringloopkrachten / compostmeesters opgeleid. De meeste van de nog actieve vrijwilligers hebben een ruime kennis van de biologische kringloop en zijn communicatief goed onderlegd. Tegelijk bestaat er momenteel een duidelijke behoefte aan particulier tuinadvies. Getuige daarvan zijn concepten die her en der in Vlaanderen het levenslicht zien, zoals tuincoaches (zowel in Brugge, Limburg als de Kempen) en tuinrangers (Inverde, Vlaanderen). Vanuit intercommunales en gemeenten is er een duidelijke vraag om de eerder opgebouwde kringloopkennis van vrijwilligers in te schakelen, in functie van gericht tuinadvies. Voorlopig heeft dat concept de werktitel ‘Kringloopkrachten-aan-huis’. Er wordt hierbij gericht gezocht, per gemeente of intercommunale, naar bestaande kringloopkrachten en nieuwe kringloopvrijwilligers die kringloopgericht tuinadvies willen geven, met een focus op nieuwe uitdagingen zoals klimaat, water, biodiversiteit ...

Medio 2022 is er gestart met de uitwerking, oktober 2023 zullen de eerste Kringloopkrachten-aan-huis aan de slag kunnen gaan.